Félagslegir töfrar geta myndast og birst með ýmsum hætti. Þeim getur líka verið ógnað. Til að mynda af uppgangi tæknilegrar skynsemisvæðingar (e. technological rationalization).

Þetta má til dæmis sjá í háskólum þar sem samskiptatæknin hefur verið nýtt til að stuðla að alls kyns fjarnámi og fjarvinnu á kostnað þess að nemendur og kennarar mæti í skólann. Það hefur ýmsar jákvæðar afleiðingar í för með sér eins og fleiri geta sótt sér menntun og starfsfólk hefur meiri sveigjanleika í sínum störfum.

Aftur á móti hefur þróunin þær óæskilegu afleiðingar að samfélag skólanna skerðist. Þegar það dregur úr mannlífi innan skólanna þá dregur úr samvistum fólks, augliti-til-auglitis, og þar með úr þeim fjölbreyttu félagslegu töfrum sem slíkt mannlíf skapar.

Myndin sýnir mannlíf á góðviðrisdegi fyrir utan Háskóla Íslands. Einhver viðburður er í gangi og fjöldi nemenda er þarna samankominn og skapar líflega félagslega stemningu. Fremst á myndinni. má sjá innilegt faðmlag tveggja kvenna. Skuggar þeirra virðast jafnframt renna saman í einn. Með öðrum orðum þá verður einhvers konar samruni milli þeirra sem myndar félagslega töfra í formi samvitundar, samhugar og samúðarskilnings.

Slíkir félagslegir töfrar eru einstaklingum og samfélagi mikilvægir, og kannski sérstaklega í háskólum sem eiga að stuðla að fjölbreyttu samtali sem getur spornað við vaxandi skautun (e. polarization), upplýsingaóreiðu (e. disinformation) og hatursorðræðu. Likamleg nálægð, sem fólk upplifir í augliti-til-auglitis samskiptum, hefur þannig mikla yfirburði yfir samskipti í gegnum tól og tæki. Það er því mikilvægt að fólk komi í skólann.

Mynd höfundar: Reykjavík, 2024.